เทอร์มินาเลีย ชีบูล่า (Terminalia chebula) หรือ สมอไทย มีสรรพคุณทางยามากมาย เช่น ต้านเชื้อจุลชีพ บรรเทาอาการไอ สมานลำไส้ เป็นต้น อีกทั้งมีการใช้มาอย่างยาวนานทั้งในวงการแพทย์แผนไทย แพทย์อายุรเวทอินเดีย จนถือว่าเป็น “ราชาสมุนไพร” หรือ “ราชาแห่งยา”
จากข้อมูลวิจัย A Review on the Pharmacological Aspects of Terminalia chebula พบว่า สารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า มีสารสำคัญออกฤทธิ์อย่าง กาลิก แอซิด (Gallic acid) ที่มีฤทธิ์ในการต้านเชื้อจุลชีพ (Antimicrobial activity)(1)
การศึกษาเรื่อง Antibacterial Activity and Mode of Action of Ferulic and Gallic Acids Against Pathogenic Bacteria ในปัจจุบันพบว่า กาลิก แอซิด มีกลไกการออกฤทธิ์หลายอย่าง เช่น การออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย โดยจะเปลี่ยนคุณสมบัติเยื่อหุ้มเซลล์ของแบคทีเรียอย่างถาวร เช่น เปลี่ยนแปลงความสามารถในการซึมผ่านของเยื่อหุ้มเซลล์ (intra and extracellular permeability) เปลี่ยนแปลงคุณสมบัติทางเคมีและกายภาพ ส่งผลให้เยื่อหุ้มเซลล์เกิดการรั่วของสารต่างๆ (physicochemical properties resulting in membrane leakage) จึงช่วยฆ่าเชื้อในช่องปาก ลำคอและระบบทางเดินอาหารได้(2)
มีงานวิจัย Antibacterial activity of Terminalia chebula fruit extract ที่ศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อของสารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า โดยใช้วิธี disc diffusion method เพื่อทดสอบว่าเชื้อมีความไวต่อสารสกัด และ การหาความเข้มข้นที่น้อยที่สุดที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย (Minimal Inhibitory Concentration; MIC) ซึ่งพบว่าสารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า มีความไวและมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียทั้งแกรมบวกและแกรมลบ(3)
พร้อมทั้งในการศึกษาของ Synergistic Antimicrobial Effect of Propolis and Myrobalan Extracts ที่ศึกษาถึงประสิทธิภาพการเสริมฤทธิ์ของสารสกัดโพรโพลิสร่วมกับสารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า ในการต้านเชื้อและพบว่าสามารถเสริมฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียได้ โดยพบความเข้มข้นที่น้อยที่สุดที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย (Minimal Inhibitory Concentration; MIC) จะมีค่าลดลงเมื่อใช้สารสกัดทั้งสองชนิดนี้ร่วมกัน ดังแสดงในรูปด้านล่าง จึงแสดงถึงการผสานพลังธรรมชาติในการต้านเชื้อที่ดียิ่งขึ้น(4)
ข้อมูลข้างต้นจึงกล่าวได้ว่า สารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า หรือสมอไทย มีฤทธิ์ในการต้านเชื้อจุลชีพ พร้อมทั้งการนำสารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า มารวมกับสารสกัดโพรโพลิส จะช่วยเสริมประสิทธิภาพการออกฤทธิ์ต้านเชื้อได้ดีมากยิ่งขึ้น ดังนั้นการผสานพลังจากสารสกัดทั้งสองชนิดนี้ จึงช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อในลำคอได้มีประสิทธิภาพเป็นอย่างมาก รวมทั้งสารสกัดเทอร์มินาเลีย ชีบูล่า มีความปลอดภัย เพราะเป็นสารสกัดจากธรรมชาติและมีการใช้มาอย่างยาวนาน
แหล่งที่มา
-
Upadhyay A, Agrahari P and Singh DK. A Review on the Pharmacological Aspects of Terminalia chebula. INT J PHARMACOL. 2014; 10(6): 289-98.
-
Borges A, Ferreira C, Saavedra MJ and Simões M. Antibacterial activity and mode of action of ferulic and gallic acids against pathogenic bacteria. Microb Drug Resist. 2013; 19(4): 256-65.
-
Kannan P, Ramadevi S.R. and Waheeta H. Antibacterial activity of Terminalia chebula fruit extract. Afr. J. Microbiol. Res. 2009; 3(4): 180-4.
-
Kaewmanee P, Rachtanapun C and Luangpirom N. Synergistic Antimicrobial Effect of Propolis and Myrobalan Extracts. 2012.